Verspilling en ketengerichte samenwerking
Het bijgaande artikel is geschreven in het pre-corona tijdperk. Een tijd waarin alle producten gewoon geoogst konden worden. En waarbij een partij als Instock graag nog extra aanbod van “overschotten” wilde ontvangen om door te zetten naar horeca om zo mooie gerechten te maken van “restanten”. Hoe anders is de tijd nu. Onvoorstelbaar. Ongelofelijk. Maar wel de nieuwe werkelijkheid. Daarom is het prachtig om te zien dat er zo waanzinnig veel nieuwe initiatieven worden opgezet. Met als belangrijkste doel: geen product weggooien. En natuurlijk ook nog omzet maken. Heel veel succes met jullie mooie initiatieven: www.etenover.nl , Boerschappen Drive Tru, Locallie, Samen tegen Voedselverspilling, www.waarkanikafhalen.nl en vele anderen!
Onze vers expert Corina van Mourik deelt tweemaandelijks haar visie over een actueel onderwerp binnen de versketen. Zij beantwoordt telkens vijf vragen.
Deze maand gaat het over de verspilling en de ketengerichte samenwerking om dit aan te pakken.
Welk versnieuws is je opgevallen deze maand?
Begin maart verschijnt er in de grote landelijke kranten een paginagrote advertentie rondom het thema voedstijlverspilling onder de noemer “Want weggooien in zonde”. Met daarin een aantal belangrijke tips om voedselverspilling tegen te gaan. Direct gekoppeld aan een spaaractie voor vershoudbakjes. Ook het Februari nummer van Allerhande hielp consumenten met “Koester je kliekjes” hun steentje bij te dragen aan een betere planeet. En direct een positief effect voor de portemonnee.
Waarom is dit nieuws zo belangrijk?
Mensen laten nadenken over hun gedrag is precies wat supermarkten goed kunnen. Supermarkten hebben een enorme invloed op het gedrag van consumenten. In de hele keten worden initiatieven opgezet om voedselverspilling tegen te gaan. De volgende stap is de consument veranderen. Die is namelijk de grootste verspiller. 40% van alle verspilling wordt namelijk in het laatste deel van de keten veroorzaakt. De belangrijkste oorzaken zijn voor ons allemaal herkenbaar: verkeerd bewaren, verkeerd interpreteren van THT-data en te grote porties koken. Gevolg hiervan is natuurlijk dat niet alleen dit eten niet wordt gebruikt maar ook water, land, energie en CO2 wordt verspilt. Door hier dus veel meer initiatieven op te ontwikkelen is de kans veel groter dat de klimaatdoelstellingen behaald gaan worden.
Hoe kijk jij hiernaar als expert in vers?
In elke fase van de keten zijn er andere oorzaken van verspilling. In de eerste schakel “Producent” is er een verschil tussen ontwikkelingslanden en ontwikkelde landen. In ontwikkelingslanden zijn er verliezen als gevolg van o.a. mislukte oogst, ontoereikende technologie, opslag-en koelfaciliteiten en extremere weersomstandigheden. In de ontwikkelde landen ligt de oorzaak veel meer bij overschotten of een afwijkende maat of uiterlijk. In de volgende schakel “Supermarkt” wordt verspilling veroorzaakt door verschil in vraag en aanbod en de hoge kwaliteitseisen. In de Horeca komt hier bovendien nog de (te) grote porties bij.
De aanpak van deze uitdaging kan alleen worden opgelost vanuit een gezamenlijke ketensamenwerking. Geen enkel bedrijf kan dit alleen aan. Het in september 2019 opgerichte initiatief 10x20x30 is hier een goed voorbeeld van. Het brengt 10 van ’s werelds grootste levensmiddelenretailers en -aanbieders samen om elk met 20 van hun belangrijkste leveranciers samen te werken om de percentages van voedselverlies en -verspilling tegen 2030 te halveren. Ook Ahold Delhaize is toegetreden tot 10x20x30 en verhoogde zijn aanvankelijke doelstelling – aangekondigd in 2016 – om 20% van zijn voedselverspilling tegen 2020 te verminderen tot 50% tegen 2030.
Wat betekent dit voor spelers in versketens?
De samenwerking tussen de schakels kan dus nog veel verder ontwikkeld worden en de huidige initiatieven verder uitgebouwd. Zoals bv het platform Verspilling is Verrukkelijk. De 18 samenwerkende ondernemers ontwikkelen en verkopen smaakvolle en mooie producten die gemaakt zijn van ingrediënten die anders zouden worden weggegooid of verwerkt worden tot diervoeder of biogas. Denk aan soep van kromme groente (Kromkommer), bier van oud brood (Instock) of zeep gemaakt van sinaasappelschillen (Beeblue). Maar helaas tot nu toe beperkt te koop in Nederlandse supermarkten. Er bestaat nog geen apart schap “Verspilling” of specifieke schapkaartjes met daarop “Verspilling” à la “Vegan”. Zichtbaarheid is belangrijk om consumenten te stimuleren deze producten te kopen. Zo pakt de Deense retailer Wefood het groter aan. Daar bestaat de hele winkel uit verspillingsproducten. Zij verkopen alleen artikelen met beschadigde verpakking, onjuiste etikettering en overschreven houdbaarheidsdatum die anders zouden zijn weggegooid. Na opening in 2016 werden de winkels in Kopenhagen al snel een succes. In het najaar van 2019 opende inmiddels de 4e winkel. Welke ondernemer durft dit in Nederland aan?
De week zonder vlees is inmiddels een alom bekende campagne bij consumenten. Maar de vorig jaar gelanceerde Verspillingsvrije week (eerste week oktober) van Milieu centraal in combinatie met de Consumentenbond kan zeker nog wel wat meer aandacht gebruiken.
Instock lanceerde in mei 2019 de eerste B2B marktplaats tegen voedselverspilling. Met InstockMarket.nl verbinden zij overschotten en imperfecte producten aan de horeca. De producten worden verzameld op hun nieuwe food rescue center; een sorteercentrum waar alles wordt gecontroleerd en online gezet. Chefs kunnen dagelijks online bestellen wat er ‘in stock’ is. Op deze manier willen de initiatiefnemers stimuleren dat horeca serveert wat er in Nederland voorhanden is. Kortom voedselverspilling op de (menu)kaart. Extra aanbod van producten zijn nog welkom!
Succes dus iedereen die zijn of haar bijdrage levert om elke dag de wereld weer een beetje beter maken: Too good to go, Jumbo anti-verspillingsmeubel en de vele anderen.
En mocht je willen weten waar in jouw omgeving producten zijn die tegen de houdbaarheidsdatum aanlopen? Download dan vandaag nog de nofoodwasted app.
Waar kan ik meer informatie vinden?
supermarktnews.com
noedhjaelp.dk
retailtrends.nl
instock.nl
milieucentraal.nl